Ένας φίλος έλεγε τις προάλλες: «Από μικρός είχα δεξιότητα με τα μηχανήματα. «Έπιανε το χέρι μου», που λέει ο λόγος. Έτσι, όταν είχα καινούριο παιχνίδι ή αγόραζα μηχάνημα αργότερα, το ψαχούλευα και έβρισκα πώς δουλεύει και το χρησιμοποιούσα, όπως μου φαινόταν σωστό. Πρέπει να παραδεχτώ ότι σε κάποιες περιπτώσεις διαπίστωνα αργότερα ότι έκανα λάθος στη χρήση και γίνονταν και ζημιές. Ευτυχώς δεν ήμουν εγωϊστής και ρώταγα ειδικούς και διορθωνόμουν. Αλλά δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό να διαβάσω τις οδηγίες χρήσεως …
Όταν βρήκε τη σύζυγό μου και αρχίσαμε να μένουμε μαζί μετά το γάμο είδα έκπληκτος να διαβάζει με προσοχή όλες τις οδηγίες χρήσεως όλων των μηχανημάτων πριν τα αγγίξει. Στην αρχή το θεώρησα χάσιμο χρόνου. Αλλά σιγά σιγά άρχισα να διαπιστώνω ότι η σύζυγος είχε καλύτερη διαχείριση των εργαλείων που χρησιμοποιούσε από εμένα, που, υποτίθεται, «έπιανε το χέρι μου».
Είναι προφανές ότι ο αγαπητός φίλος είχε δίκιο. Παρόμοιες διαπιστώσεις έχω κάνει και εγώ. Είναι προφανές ότι ο κατασκευαστής ενός οργάνου ή ενός εργαλείου γνωρίζει πώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο. Και, καλώς, όλα τα μηχανήματα και τα εργαλεία συνοδεύονται από ένα έντυπο, το οποίο μας μεταφέρει τις οδηγίες χρήσεως. Το απόλυτο δυστύχημα είναι ότι, ενώ στα μηχανήματα (ακόμα και για τα φαγητά!) έχουμε σαφείς και ξεκάθαρες οδηγίες χρήσεως, στο υψίστης σημασίας κατασκεύασμα, που είναι ο άνθρωπος, λειτουργούμε σα να μην υπάρχουν τέτοιου είδους οδηγίες. Και αυτό συμβαίνει όχι επειδή δεν υπάρχουν αλλά επειδή υπάρχουν τόσες πολλές, ώστε για να βρεις άκρη τι αξίζει και τι δεν αξίζει μπορεί να περάσει η ζωή σου …
Από όσα είδα, έμαθα και κατάλαβα στη ζωή μου είμαστε ένα από τα πλέον ευλογημένα έθνη στον κόσμο. Έχουμε γεννηθεί και ανατραφεί στο κλίμα του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτός μπολιάστηκε από την Ορθοδοξία. Κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή των Νηστειών γιορτάζεται ως μεγάλη νίκη και μέγα κατόρθωμα η διατήρηση της Ορθοδοξίας από το γένος των Ελλήνων και η μετάδοσή τους σε όλο τον κόσμο. Οι οδηγίες χρήσεως του ανθρωπίνου όντος δεν είναι μόνο υπαρκτές αλλά και απολύτως λειτουργικές και δοκιμασμένες, τουλάχιστον δύο χιλιετίες και, επί πλέον, συνοδεύονται με παραδείγματα ανθρώπων, οι οποίοι έζησαν σύμφωνα με αυτές τις οδηγίες. Αυτοί είναι οι σύγχρονοι άγιοι, οι οποίοι δια της βιοτής τους υποδεικνύουν ότι η διδασκαλία και η παράδοση του ελληνορθόδοξου πολιτισμού ανεβάζει τον άνθρωπο ψηλότερα από κάθε είδους διδασκαλία. Όταν ο άνθρωπος μπολιαστεί στην παράδοση αυτή και τηρήσει τις – οδηγίες χρήσεως – εντολές του Θεού τότε αναπαύονται πάνω του οι άκτιστες ενέργειες του Θεού (τη συνοδική επιβεβαίωση της σχετικής διδασκαλίας τιμούμε τη Δεύτερη Κυριακή της Ορθοδοξίας – τη δεύτερη Κυριακή των Νηστειών), πράγμα που επιβεβαιώνει ότι ζει σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, γίνεται θεός κατά χάριν, αναπαύεται η ψυχή του και το σώμα του και ευλογεί τον Θεό που τον έπλασε έτσι καθώς και για τις άπειρες δωρεές που του παρέχει.
Ο καλός Θεός αξίωσε τη γενιά μας με πολλή γνώση. Επιστήμες, ειδικότητες, πτυχία, μεταπτυχιακά και … μεταδιδακτορικά, τα οποία οι γονείς μας δεν μπορούσαν ούτε να φανταστούν. Και όμως αυτά δεν κάνουν τον άνθρωπο «άνθρωπο» («τι χαριτωμένο πράγμα είναι ο άνθρωπος όταν είναι άνθρωπος», έλεγε εκείνος ο αρχαίος). Μαζί με αυτά ο Θεός μας έδωσε και αγίους και θεοφόρους ανθρώπους, ώστε να βλέπουμε τη δόξα των παραδόσεών μας και να κατανοήσουμε ως πού φτάνει ο Χριστός τον άνθρωπο! Παΐσιος στο Άγιο Όρος, Πορφύριος στην Αττική, Εφραίμ στα Κατουνάκια, … γερόντισσα Μακρίνα στην Πορταριά, παππούς Γαβριήλ στο Φλαμούρι, για να καταλήξουμε στον τόπο μας, ήταν οι κορυφές. Υπήρχαν και υπάρχουν και άλλοι κρυφοί και αφανείς, οι οποίοι μας υπηρέτησαν και μας παιδαγώγησαν, μέχρι να κατανοήσουμε και λογικά το μεγαλείο και την αξία του Ελληνορθόδοξου πολιτισμού, τον οποίο μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας.
Μέσα σε ένα συγκεχυμένο κόσμο, όπου οι ευγενέστερες προθέσεις καταλήγουν σε φρικαλέα ναυάγια («πού ‘σουνα νιότη πού ΄δειχνες πως θα γινόμουν άλλος»), όπου η χαυνότητα ονομάζεται επανάσταση, η αδυναμία αγάπη, η φουσκωμένη με πολλές πληροφορίες και κενότητα ιδεοληψία σοφία, η έκπληξη χαρά … και λοιπά, αυτοί μας έδειξαν εμπράκτως τι είναι η δοκιμασμένη δια του σταυρού του Χριστού αγάπη. Μας αγάπησαν ανιδιοτελώς! Άνθρωποι που δεν είχαν κανένα συμφέρον έσκυψαν πάνω μας, γιάτρεψαν τις πληγές μας και μας έδειξαν τι είναι σώμα, τι ψυχή, τι γνώση, τι αγάπη, τι ζωή, τι θάνατος. Το μεγαλύτερο: μας συνέδεσαν με το πολυτιμότερο που είχαν, τη χάρη του Θεού και μας δίδαξαν ώστε και εμείς να ζούμε έτσι, ώστε η χάρις αυτή να μη λείπει από τη ζωή μας. Έτσι η ζωή μας απόκτησε το βαθύτερο νόημά της.
Πολλές φορές, αναλύοντας τα όσα παρά των αγίων πατέρων μας διδαχθήκαμε, σκέφτομαι ότι σε τελική ανάλυση ο ολοκληρωμένος άνθρωπος δεν είναι αυτός που είναι φουσκωμένος με πολλές γνώσεις και δεξιότητες (τελευταία προέκυψαν και … αριστερότητες!) αλλά αυτός που ζει με θεία προσθήκη. Με τη χάρη του Θεού. Αλλιώς ο άνθρωπος είναι λειψός και ακρωτηριασμένος. Κάθε ιδεοληψία είναι και ειδωλολατρία και η ειδωλολατρία έχει την ιδιότητα να αποκόπτει ένα μέρος της ύπαρξής μας. Ωστόσο ο κάθε άνθρωπος είναι όν πολυσύνθετο. Ένας ολόκληρος κόσμος ανάμεσα στο απείρως μικρό και στο απείρως μεγάλο. Και επειδή έχει και αθάνατη ψυχή – «φύσημα του Θεού» έλεγε ο Κολοκοτρώνης, είναι ύπαρξη άμετρη. Γι’ αυτό τον βλέπουμε είτε να μετέχει της Θεότητας και να γίνεται κατά χάριν Θεός και να είναι ευλογία για τους άλλους είτε να επιλέγει την αυτοθέωση, οπότε να εγκλωβίζεται σε περίεργες ανωμαλίες και διαστροφές, να μη χορταίνει και να μην ικανοποιείται με τίποτα. Με δυο λόγια να δαιμονοποιείται και να γίνεται κόλαση για τους συνανθρώπους του.
Και για να τελειώνουμε: Ο θησαυρός, τον οποίο μας κληρονόμησαν οι πατέρες μας είναι ο πολιτισμός της Ρωμιοσύνης, το πολύτιμο «τζιβαϊρικό» κατά το Μακρυγιάννη, οι παραδόσεις του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Αυτά είναι αρκετά για να τραφούμε εμείς, τα παιδιά και τα εγγόνια μας αλλά είναι και ο εσωτερικότερος πόθος κάθε ανθρωπίνου πλάσματος στον πλανήτη μας. Οφείλουμε να τα προσφέρουμε στην πείνα και τη δίψα των συνανθρώπων μας . Για να τα μεταδώσουμε όμως πρέπει πρώτα οι ίδιοι να τον γνωρίζουμε.
