Κάλεσμα στους Δήμους της Μαγνησίας και της Θεσσαλίας, να συμμετάσχουν στο έργο REVERTER που έχει στόχο να συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους στις κατοικίες και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους, με τη δημιουργία γραφείων “υπηρεσιών μιας στάσης” (“one-stop shops”), απηύθυνε ο συντονιστής του έργου* Δημήτριος Δαμίγος, καθηγητής στο Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Ο κ. Δαμίγος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και τον Ηλία Κουτσερή και ανέφερε ότι το πρόβλημα με την ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας στην Ελλάδα και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ήταν πιο σημαντικό, ακόμη και πριν την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας.
Όπως είπε, το 2019 το 26% των Ελλήνων δήλωνε ότι καθυστερεί την αποπληρωμή των λογαριασμών για ενεργειακές υπηρεσίες, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος ήταν 6,5% και 17,5% δήλωνε ότι δεν μπορεί να διατηρήσει την ιδανική θερμοκρασία στην κατοικία του σε ένα 6,5% του μ.ο. στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον καθηγητή είχαμε ένα 10% των πολιτών να δαπανά ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του εισοδήματος για να καλύψει μόνο τις ενεργειακές ανάγκες και ένα αντίστοιχο ποσοστό το οποίο παρουσίαζε χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση και αυτό ήταν αποτέλεσμα επίσης του χαμηλού εισοδήματος.
«Πριν καν παρουσιαστεί η ενεργειακή κρίση, το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα ήταν αρκετά σημαντικό», ανέφερε ο κ. Δαμίγος.
Για ευάλωτους και σπίτια
με χαμηλή ενεργειακή απόδοση
Το έργο REVERTER, σύμφωνα με τον συντονιστή, στοχεύει κυρίως σε ευάλωτα νοικοκυριά που κατοικούν σε σπίτια που έχουν πολύ χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Όπως είπε, υπάρχει μια σειρά προβλημάτων που τα νοικοκυριά αυτά, όπως και άλλα, αντιμετωπίζουν.
«Δεν είναι μόνο τα οικονομικά προβλήματα, που προφανώς όταν μιλάμε για αυτές τις κατηγορίες των συνανθρώπων μας το οικονομικό πρόβλημα είναι το πρωταρχικό, υπάρχουν όμως θεσμικά και άλλα εμπόδια. Εμείς αυτό που θέλουμε να κάνουμε με το έργο πιλοτικά σε τέσσερις περιοχές, στην Ελλάδα που είναι η ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, στην Πορτογαλία στην περιοχή Κοΐμπρα, στην Βουλγαρία στο Μπρέζοβο και στην Ρίγα Λετονίας, μέσα από ενημερωτικές δράσεις ο κόσμος να πληροφορηθεί για τις δυνατότητες που έχει ότι μέσω προγράμματος, αλλά με χαμηλού ή μηδαμινού κόστους μέτρα να εξοικονομήσει ενέργεια», τόνισε ο κ. Δαμίγος.
Οι υπάρχουσες δυσκολίες
Ο καθηγητής εξήγησε ότι υπάρχουν προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» που προβλέπουν μέτρα βαθειάς ανακαίνισης σε σχέση με τις μονώσεις και τις αντικαταστάσεις κουφωμάτων και συστημάτων θέρμανσης, αλλά το πρόβλημα είναι ότι τα μέτρα αυτά είναι ακριβά και όπως είναι δομημένα τα προγράμματα αυτά στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πρέπει πρακτικά το νοικοκυριό να προπληρώσει αυτές τις ενεργειακές δράσεις και στη συνέχεια να πάρει τα χρήματα, επομένως ακόμη και αν το ποσοστό επιδότησης είναι αρκετά υψηλό για τα ευάλωτα νοικοκυριά και υπάρχει κάποιο χαμηλότοκο δάνειο και με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, αυτό σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι αρκετό.
Ακόμη είπε, ότι υπάρχουν άλλου τύπου εμπόδια, που μπορεί να είναι τα συμπεριφορικά εμπόδια. Από έρευνες στο εξωτερικό έχει αποδειχτεί ότι ειδικά τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να πάρουν την απόφαση και να οδηγηθούν σε κάποιες δράσεις εξοικονόμησης.
Γιατί, για παράδειγμα, αν η απόφαση είναι λανθασμένη, οι επιπτώσεις λόγω των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων σε ατό το νοικοκυριό, είναι πολύ πιο σημαντικές από τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρχουν σε κάποιο άλλο νοικοκυριό της μεσαίας ή τη ανώτερης εισοδηματικής κλάσης.
Επίσης ανέφερε, ότι υπάρχουν προβλήματα μεταξύ ενοικιαστών μιας κατοικίας και ιδιοκτητών. Σε πολλές περιπτώσεις οι ενοικιαστές δεν έχουν κάποιο κίνητρο να ανακαινίσουν την κατοικία, γιατί δεν είναι δική τους, αφετέρου φοβούνται ότι αν γίνει η ενεργειακή ανακαίνιση της κατοικίας από τον ιδιοκτήτη, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα ενοίκια και ενδεχομένως να μην μπορέσουν να ανταπεξέλθουν τα ενοίκιά τους.
«Γραφεία μιας στάσης»
«Υπάρχουν μια σειρά από ζητήματα που θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε και στον βαθμό που μπορούμε να θεραπεύσουμε και σημαντικό κομμάτι του έργου, θα είναι τα «γραφεία υπηρεσιών μιας στάσης» (“one-stop shops”), που θα γνωστοποιούν δράσεις που έχουν αναδειχτεί και σε επίπεδο ΕΕ και μέχρι στιγμής δεν έχουν κάποια τέτοιου τύπου δράση στην Ελλάδα», τόνισε ο καθηγητής στο εργαστήριο του ΕΜΠ.
Στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου, θα δημιουργηθεί ένα τέτοιο γραφείο στην Αθήνα με τη βοήθεια της ΕΚΠΟΙΖΩ και του ΚΑΠΕ και κάποιοι Δήμοι που έχουν εκφραστεί θετικά για το έργο, ήδη από τη φάση της πρότασης να έρθουν σε επαφή, να εκπαιδευτεί προσωπικό τους και να δημιουργήσουν περισσότερα τέτοια γραφεία, που θα μπορέσουν να βοηθήσουν τους δημότες τους.
Πρόσκληση σε Δήμους
«Παρά το γεγονός ότι από πλευράς έργου, γεωγραφική μας υποχρέωση είναι η Αθήνα, στόχος μας είναι να επεκταθεί περισσότερο. Εμείς μπορούμε να παρέχουμε την εκπαίδευση, όλο το πληροφοριακό υλικό απαιτείται και ότι τεχνογνωσία αναπτυχθεί στο πλαίσιο του έργου, σε οποιονδήποτε Δήμο έχει ενδιαφέρον να στήσει ένα τέτοιο γραφείο», σημείωσε ο κ. Δαμίγος.
Ο ίδιος εξήγησε, ότι στα γραφεία αυτά, θα μπορεί κάποιος να ενημερωθεί για προγράμματα που τρέχουν και μπορεί να μην γνωρίζει, θα γίνεται η αξιολόγηση αν τον συμφέρει να ενταχθεί σε ένα τέτοιο πρόγραμμα και ποιες δράσεις είναι προς το συμφέρον του, να ενσωματώσει.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, όλα τα μέτρα ενεργειακής εξοικονόμησης δεν έχουν την ίδια απόδοση, εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα η περιοχή που βρισκόμαστε και επηρεάζεται από τις κλιματικές συνθήκες, με διαφορετικές αποδώσεις κάθε έργου σε μια αστική περιοχή, κοντά στη θάλασσα ή σε μια ορεινή περιοχή ή στην Βόρεια Ελλάδα.
Εφαρμογές με παραδείγματα
Όπως ανέφερε, θα γίνει προσπάθεια ενημέρωσης του κόσμου σε αυτά τα πράγματα, θα ετοιμαστούν εφαρμογές που θα μπορεί κάποιος να μπει, να εξετάσει κάποια μέτρα, το κόστος και την εξοικονόμηση που θα πετύχει και να διευκολύνεται να πάρει τη σωστή απόφαση.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε από τα μέσα Νοεμβρίου, στο πρώτο έτος θα γίνουν οι δράσεις προετοιμασία που πρέπει να γίνουν και από τον 14ο μήνα και μετά θα ακολουθήσουν οι εργασίες στο πεδίο με τις υπηρεσίες μιας στάσης, με καμπάνιες ενημέρωσης, με επισκέψεις σε σπίτια, με διοργάνωση κοινωνικών ημερίδων σε όσους Δήμους ενδιαφέρονται κλπ.
*Το Εργαστήριο Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και η Ένωση Καταναλωτών – «Η Ποιότητα Της Ζωής» (Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ.), ενώνουν τις δυνάμεις τους, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος “REVERTER- Deep REnovation roadmaps to decrease households VulnERability To Energy poverty”, το οποίο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE, με στόχο να συμβάλλουν στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών μέσω της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους.
