Οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών και η Τράπεζα της Ελλάδος επιθυμούν να υπάρξει διαφορετικός τρόπος κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών των πιστωτικών ιδρυμάτων, που θα προκύψουν από το βασικό και το δυσμενές σενάριο των τεστ αντοχής της ΕΚΤ και του SSM.
Για τις μεν κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από το βασικό σενάριο επιθυμούν να καλυφθούν με αυξήσεις κεφαλαίου μέσω ιδιωτικών τοποθετήσεων με άνοιγμα βιβλίου προσφορών (accelerated book building). Για τις δε κεφαλαιακές ανάγκες που θα αναδείξει το δυσμενές σενάριο επιδιώκουν να τους επιτραπεί να καλυφθούν με μετατρέψιμες ομολογίες (Contingent Convertible Bonds – CoCos), τις οποίες θα αποκτήσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εφόσον ο δείκτης εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών υποχωρήσει κάτω του 8%.
Μπορεί οι προτάσεις των ελληνικών τραπεζών να είναι ελκυστικές για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές των ελληνικών τραπεζών, αλλά δεν είναι απόλυτα συμβατές με το πλαίσιο που έχουν θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG COMP).
Το θέμα θα εξετασθεί σε συνάντηση που θα έχουν σήμερα το απόγευμα ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Αν υποθέσει κανείς πως οι κεφαλαιακές ανάγκες των εγχώριων τραπεζών με το βασικό σενάριο ανέρχονται σε 8 δισ. ευρώ και με το δυσμενές στα 14 δισ. ευρώ , η ελληνική πλευρά επιθυμεί τα 8 δισ. ευρώ να καλυφθούν από ιδιώτες μέσω αυξήσεων κεφαλαίων και τα υπόλοιπα 6 δισ. ευρώ με έκδοση CoCos από τις τράπεζες, τα οποία θα τα αγοράσει το ΤΧΣ και τα οποία το Ταμείο θα έχει εγγυηθεί πως θα καλύψει πριν δρομολογηθεί η ιδιωτική τοποθέτηση.
Το πρώτο πρόβλημα σχετίζεται με το ότι ΕΚΤ και SSM δεν έχουν δεχθεί ακόμη το διαχωρισμό των κεφαλαιακών αναγκών σε μετοχικό κεφάλαιο και σε Cocos. Αν υποθέσει κανείς ότι το πρόβλημα αυτό θα ξεπεραστεί το επόμενο πρόβλημα σχετίζεται με το κεφάλαιο που αντιστοιχεί στις μετατρέψιμες ομολογίες (contingent capital).
Όπως προαναφέρθηκε, ο ελληνικός σχεδιασμός προβλέπει πως οι υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες θα αποκτηθούν από το ΤΧΣ και θα μετατραπούν σε μετοχές, εφόσον συγκεκριμένοι κεφαλαιακοί δείκτες υποχωρήσουν χαμηλότερα από προβλεπόμενα ελάχιστα όρια. Μάλιστα, προτείνεται η τιμή μετατροπής των CoCos που θα εκδοθούν από τις τράπεζες και θα καλυφθούν από το ΤΧΣ, να είναι ίδια με αυτή που διατέθηκαν στους ιδιώτες οι κοινές μετοχές.
Ωστόσο, τις σχετικές αποφάσεις για την τιμή μετατροπής, αλλά και για το κουπόνι πως θα έχουν τα Cocos θα τις λάβει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς πλέον το θέμα θα εμπίπτει στους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Πρέπει να σημειωθεί πως βάσει των κανόνων της DG COMP το κουπόνι των Cocos κυμαίνεται μεταξύ 7%-9%. Δεδομένου δε ότι στην ελληνική περίπτωση το ποσό κεφαλαίου που θα πρέπει να καλυφθεί με Cocos είναι πολύ μεγάλο το κουπόνι τους πιθανόν να κινηθεί στο ανώτατο εύρος (9%).
Μια ακόμη άγνωστη παράμετρος σχετίζεται με το ότι οι τραπεζικές μετοχές που σήμερα κατέχει το ΤΧΣ -και οι οποίες ενδέχεται στο μέλλον να αυξηθούν σε περίπτωση που το Ταμείο αποκτήσει Cocos που μετατραπούν σε μετοχές – θα εισφερθούν στο νέο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων. Το πώς και πότε αυτές οι μετοχές θα διατεθούν στους ιδιώτες είναι μια μεγάλη εκκρεμότητα.
Τέλος, απαραίτητη για την προώθηση των εν λόγω σχεδιασμών είναι η επανα-θέσπιση της δυνατότητας των τραπεζών να εκδίδουν Cocos. Αν και το νομοθετικό πλαίσιο το προέβλεπε ήδη από το 2012, «ατυχής» τροποποίηση που εισήχθη επί υπουργίας Γκίκα Χαρδούβελη κατήργησε την σχετική διάταξη.
Θανάσης Κουκάκης
