Με επιδημιολογικά κριτήρια, ώστε να έχουν απόδοση και να επιφέρουν τα κατάλληλα συμπεράσματα για την πορεία των μέτρων, θα πρέπει να διεξάγονται τα rapid τεστ, τόνισε ο Απόστολος Βανταράκης, Καθηγητής Υγιεινής- Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή. Ο Καθηγητής τάχθηκε κατά των οριζόντιων μέτρων για την αναχαίτιση του κορωνοϊού, κάνοντας λόγο για ειδικά χαρακτηριστικά που έχει κάθε πόλη και κάθε Περιφέρεια, που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ενώ σημείωσε πως αν και η επιστημονική κοινότητα τρέχει με ραγδαίους ρυθμούς για την εύρεση εμβολίου, εκείνος πιστεύει πως δεν θα υπάρχει έτοιμο το εμβόλιο πριν τον Μάρτιο ή Απρίλιο του 2021.
Θυμάμαι στα μέσα Σεπτέμβρη είχατε πει, ότι είμαστε στο …παρά ένα να μας ξεφύγει το θέμα του κορωνοϊού και είχατε προβλέψει ότι τα κρούσματα θα ξεπερνούσαν τα 1000. Τα ξεπεράσαμε πράγματι…Σήμερα τι λέτε;
Πάνω – κάτω λέω τα ίδια πράγματα. Με τη διαφορά ότι έχουμε ενάμισι μήνα περίπου που έχουμε πάρει μέτρα, που δεν φαίνεται να αποδίδουν. Είμαστε πια μέσα στο δεύτερο κύμα και αυτά τα νούμερα που έχουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι τα πραγματικά, νομίζω ότι είναι πολύ μεγαλύτερα. Και με τα rapid τεστ, επειδή είμαι εργαστηριακός γιατρός, πρέπει να ξέρουμε κάθε τεστ τι πληροφορία μας δίνει. Το rapid τεστ είναι τεστ αντιγόνων, δηλαδή μας δίνει μία πληροφορία πολύ σημαντική, γρήγορη, αλλά δεν είναι και η απόλυτη. Τα rapid τεστ πρέπει να γίνονται με επιδημιολογικά κριτήρια. Αν όποιος περνάει από την πλατεία του κάνουμε rapid τεστ, την επόμενη φορά που θα περάσουν άλλοι 100 από την πλατεία, δεν θα μπορώ να τα συγκρίνω. Ενώ εάν είναι από συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα κριτήρια θα μπορώ διαχρονικά σε περίοδο μίας εβδομάδας περίπου, να δω αυξομειώσεις ακόμη και στη θετικότητα. Αυτό το αποτέλεσμα είναι πολύ σημαντικό για να πάρω μέτρα.
Όσο λοιπόν δεν γίνονται τέτοιες αντιμετωπίσεις οργανωμένα, οδηγούμαστε από το ένα μέτρο στο επόμενο, χωρίς να ξέρουμε εάν το προηγούμενο έχει εφαρμοστεί. Το έχει πει και ο κ. Μόσιαλος και συμφωνώ ότι πρέπει να αξιολογήσουμε τα στοιχεία. Τώρα εδώ δεν αξιολογούμε τα στοιχεία και προχωρούμε στα επόμενα μέτρα. Καλύτερα, τα αξιολογούμε βιαστικά και πάμε στο επόμενο μέτρο χωρίς να ξέρουμε εάν εφαρμόστηκε και τι αποτελέσματα είχε. Υπάρχει ένας αριθμός στην επιδημιολογία, πέρα από το R0, που είναι ο ρυθμός αναπαραγωγής είναι και το Rt, που λέει ότι εάν πάρεις ένα μέτρο σήμερα κι έχεις 100 κρούσματα και μετά αν πάρεις ένα μέτρο που διαρκεί μία εβδομάδα, τι θα έχεις ως αναπαραγωγή. Δείχνει ουσιαστικά την αξιοπιστία των μέτρων.
Αυτό το κάνουμε εμείς; Κοιτάμε αυτό τον δείκτη πριν πάρουμε μέτρα;
Όταν παίρνουμε μέτρα που είτε δεν είναι εφαρμόσιμα, είτε δεν εφαρμόζονται τι Rt να πεις; Αφού δεν έχουν εφαρμοστεί τα μέτρα. Αν θεωρείς το πρώτο και πιο βασικό σου μέτρο τη μάσκα, που απλά είναι ένα εργαλείο, σημαντικό, αλλά μόνο ένα εργαλείο και δεν πάρεις άλλα μέτρα που θα συνοδεύουν τη μάσκα, πάλι κι εκεί δεν είναι σωστή η αξιολόγησή σου.
Θυμάμαι ότι τον Αύγουστο που τα είχαμε ξαναπεί, είχατε πει ότι τα τεστ δεν στοχεύουν σε συγκεκριμένες ομάδες. Αυτό είναι ένα ζήτημα που μπαίνει στην κουβέντα αυτή την στιγμή;
Βέβαια! Και ειδικά με τα rapid τεστ, γιατί έχουν και μια αξιοπιστία 70-80%. Εμείς αυτή τη στιγμή με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Αχαΐας μετά από αρκετές συζητήσεις, ξεκινήσαμε μία επιδημιολογική μελέτη σε εργαζόμενους σε ιδρύματα και δομές. Αυτό έχει μία στόχευση. Ψάχνουμε συγκεκριμένες δομές, συγκεκριμένους ανθρώπους με επαναλήψεις κτλ. και ταυτόχρονα παρέχουμε και στην κοινότητα μια πολύ σημαντική πληροφορία. Γιατί ένας άνθρωπος που έρχεται σε επαφή με μια κλειστή δομή, εάν υπάρξει ένα κρούσμα στην κλειστή δομή θα έχουμε σοβαρό ζήτημα. Αυτό έχει μία συγκεκριμένη στόχευση. Τα rapid τεστ, βγαίνοντας και κάνοντάς τα στις πλατείες, χωρίς επιδημιολογικά κριτήρια δεν ξέρω πως θα αξιολογηθούν τα αποτελέσματά τους. Οι πόροι θα πρέπει να καταναλώνονται υπό το πρίσμα ότι θα μας δώσουν δεδομένα κι όχι απλά να γίνεται η διαδικασία. Εκεί έγκειται η διαφοροποίησή μου.
Ο κόσμος με το άκουσμα των εξελίξεων θέλει να υποβάλλεται πάντως σε κάποιο τεστ για να ξέρει τι γίνεται. Από την άλλη, οι δυνατότητες είναι περιορισμένες. Το τεστ δεν καλύπτεται από το σύστημα υγείας και βλέπω ότι προτάσεις που είχατε κάνει για την αξιοποίηση άλλων δομών όπως των Πανεπιστημίων δεν νομίζω ότι έχουν γίνει αποδεκτές.
Όχι, δεν έχουν προχωρήσει. Κατά τη γνώμη μου έχουμε χάσει κρίσιμο χρόνο . Έπρεπε σε περιφερειακό επίπεδο να χρησιμοποιούνταν δομές που θα μας έδιναν γρήγορα αποτελέσματα. Αυτό δεν έχει γίνει και δεν ξέρω τους λόγους, γιατί δεν θέλω να πιστέψω ότι είναι θέμα παραγκωνισμός κτλ, αλλά σ’ αυτές τις καταστάσεις που βρισκόμαστε θέλουμε γρήγορα αποτελέσματα. Πρέπει να υπάρχει όλη η επιστημονική κοινότητα ανοιχτή και πρέπει να είμαστε όλοι εθελοντές σ’ αυτή τη διαδικασία.
Ελπίζω για τα rapid τεστ να μπορούν να αξιολογηθούν σωστά, μακάρι εκτός από ένα νούμερο ότι βρήκαμε θετικό ένα στα 100, να φανούν κι άλλα πράγματα βασιζόμενα στο rapid τεστ για να μπορούμε να πάρουμε και σωστά μέτρα.
Εσείς είστε από τους υποστηρικτές εφαρμογής πιο αυστηρών μέτρων με βάση όσα έχουμε διανύσει ως τώρα;
Με φοβίζουν τα πιο αυστηρά μέτρα. Το πιο αυστηρό μετά, είναι ολικό lockdown, δεν έχει κάτι άλλο μετά. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια να κάνεις άλλα πολλά. Τα οριζόντια μέτρα με φοβίζουν γιατί δεν είναι για την ώρα τώρα, ήταν για άλλη δουλειά και είχαν άλλο ρόλο. Τα παίρνεις συνήθως στην αρχή για να φρενάρεις την κατάσταση. Έπρεπε να είχες προετοιμαστεί για να φρενάρεις την κατάσταση με άλλους τρόπους. Όπως με την ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που σ αυτό τον τομέα έχουμε μηδενικές εξελίξεις και όλοι πηγαίνουμε στα Νοσοκομεία. Το να κάνουμε rapid τεστ σε μια πλατεία δεν είναι Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Νομίζω πως πρέπει να επιμείνουμε περισσότερο στα μέτρα που παίρνουμε με αξιοπιστία, εφαρμοσιμότητα και ακόμη πιο σημαντικό για μένα να είναι εξατομικευμένα στην κάθε περίπτωση. Κάθε Περιφέρεια έχει άλλα χαρακτηριστικά, όπως και κάθε πόλη. Δεν μπορούμε να βάζουμε την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα στην ίδια κατηγορία με άλλες πόλεις. Πρέπει να δούμε τις καιρικές συνθήκες , τη διαθεσιμότητα των υγειονομικών χώρων και θα πρέπει μία στρατηγική πριν τη χαράξεις να είναι εξατομικευμένη και όχι οριζόντια.
Πως πηγαίνουμε αφενός με το εμβόλιο κι αφετέρου με τη φαρμακευτική αγωγή, γιατί είναι ένα θέμα που από την αρχή έχει γίνει μεγάλη κουβέντα και επενδύσαμε πολύ σ’αυτό, αλλά προς το παρόν είμαστε… μουδιασμένοι
Είναι ακριβώς αυτό που αναφέρετε. Έχουμε πολλές προσδοκίες σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για να είμαστε απόλυτα δίκαιοι οι ταχύτητες που εξελίσσονται τα εμβόλια είναι τεράστιες. Δεν υπάρχουν σε άλλες περιπτώσεις τέτοια εμβόλια τόσο γρήγορα. Η επιστημονική κοινότητα κάνει ό,τι μπορεί και οι έλεγχοι είναι απαραίτητοι να γίνουν. Αν βγει ένα εμβόλιο που δεν έχει περάσει ελέγχους αλλά εάν εμφανιστεί κάποιος άνθρωπος με μια παρενέργεια θα “καπελώσει” όλο το οικοδόμημα. Μέσω social media το μήνυμα αυτό θα μεταδοθεί πολύ γρήγορα γι΄αυτό πριν βγει οποιοδήποτε εμβόλιο να είναι ιδιαίτερα πειστικό, για να πείσεις την κοινότητα και ιδίως τους πιο μεγάλους που είναι πιο διστακτικοί. Ακόμη κάποιοι φοβούνται το εμβόλιο της γρίπης! Πριν δύο χρόνια ελάχιστοι έκαναν και το εμβόλιο της γρίπης. Για θεραπευτική αγωγή νομίζω πως αυτό θα αργήσει. Τώρα πρέπει να βρούμε τα προληπτικά μέτρα. Για τους κορωνοϊούς, γιατί είναι γνωστοί αυτοί οι ιοί, ο συγκεκριμένος τύπος κορωνοϊού είναι καινούργιος, δεν υπάρχει εμβόλιο. Τώρα πάει να φτιαχτεί το πρώτο. Δεν υπήρχε τόσο μεγάλη ανάγκη όσο αφορά στη μεταδοτικότητα και στη σοβαρότητα των παρενεργειών. Γίνονται πολλές προσπάθειες, όμως δεν πιστεύω ότι νωρίτερα από τον Μάρτιο- Απρίλιο θα έχουμε εμβόλιο.
