Μεγάλο είναι το πρόβλημα του εθισμού στο gaming παιδιών και εφήβων, το οποίο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το ονομάζει διαταραχή του ηλεκτρονικού παιχνιδιού (e gaming disorder), το ποσοστό των παιδιών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εκτιμάται στο 5% παγκοσμίως, ενώ η κακή χρήση της νέας τεχνολογίας, συμβαίνει σε πολύ υψηλότερο ποσοστό, που αγγίζει περίπου μια στις τρεις οικογένειες, όπως ανέφερε στο Ράδιο ΕΝΑ και τον Ηλία Κουτσερή, ο Κωνσταντίνος Σιώμος ψυχίατρος παιδιών και εφήβων και διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Μάλιστα το φαινόμενο εκτιμάται ότι δεν έχει ακόμη κορυφωθεί και ο καθηγητής τόνισε ότι στόχος είναι να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά στην ορθή χρήση της τεχνολογίας, καθώς για τα επόμενα 30-40 χρόνια θα μας απασχολεί η εξάρτηση των παιδιών από το διαδίκτυο.
Υποτιμήσαμε αρχικά το θέμα…
Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο, ο οποίος είναι και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, υπάρχει μια μελέτη του φαινομένου του εθισμού στο διαδίκτυο, παιδιών και εφήβων με τα βιντεοπαιχνίδια, τα τελευταία 30 χρόνια, που δείχνει, ότι το υποτιμήσαμε το πρόβλημα ως κοινωνία στην αρχή, αργότερα αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε ότι είναι ένα ψυχοκοινωνικό φαινόμενο με συνέπειες και πλέον μετά την πανδημία βλέπουμε ότι έχει διογκωθεί, όχι μόνο εθνικά, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα.
Συνεπώς, έρχεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον Ιούνιο του 2018 και εισάγει στο παγκόσμιο ταξινομικό σύστημα των ψυχικών διαταραχών μια καινούργια διαταραχή, αυτή του ηλεκτρονικού παιχνιδιού (e gaming disorder).
«Σημαντικά διαγνωστικά κριτήρια»
Ο ψυχίατρος παιδιών και εφήβων, τόνισε ότι έχει μπει πια επίσημα στον ιατρικό χώρο, η διαταραχή και δεν είναι απλά η ερευνητική μελέτη ενός φαινομένου, υπάρχον σημαντικά διαγνωστικά κριτήρια, δεν είναι μόνο ο χρόνος που παίζει ένα παιδί, αλλά και γενικότερα η συμπεριφορά του, που η εξάρτηση αυτή υπερισχύει έναντι όλων των άλλων συμφερόντων ζωής και δευτερευόντως επηρεάζει πάρα πολλούς τομείς, την επικοινωνία με την οικογένεια, μειώνεται η κοινωνική του ζωή, τα ενδιαφέροντά του.
Τα νέα δεδομένα δείχνουν αυξητικές τάσεις!
Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ το ποσοστό παιδιών και εφήβων που είναι εθισμένοι στα video games είναι 3-4%, μελετώντας μεθοδολογικά ερευνητικά δεδομένα απ’ όλο τον κόσμο και ο κ. Σιώμος εκτιμά ότι τα νέα δεδομένα που προκύπτουν δείχνουν αυξητικές τάσεις και δείχνουν περίπου 5%, δηλαδή στα 100 παιδιά που παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα πέντε είναι σίγουρα εθισμένα, από κει και πέρα όμως η κακή διαχείριση χρόνου, που είναι κάτι που απασχολεί την Ελληνική οικογένεια και γενικότερα τις οικογένειες (κακή χρήση της νέας τεχνολογίας), συμβαίνει σε πολύ υψηλότερο ποσοστό, που αγγίζει περίπου μια στις τρεις οικογένειες!
«Δεν υπάρχει εύκολος γυρισμός»
«Από μια τέτοια κατάσταση δεν υπάρχει εύκολος γυρισμός γι’ αυτό και πρέπει να τις προλάβεις να μην αναπτυχθούν, όπως και όλες τις εξαρτήσεις, ενώ η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης εξάρτησης είναι ότι καμία άλλη ο γονιός δεν θα τη δει να αναπτύσσεται. Τη συγκεκριμένη τη βλέπει να αναπτύσσεται από πολύ μικρή ηλικία», ανέφερε ο διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Π.Θ.
Σύμφωνα με τον κ. Σιώμο, ο ρόλος του γονιού και η δική του συμπεριφορά, είναι πάρα πολύ σημαντική, γατί τα παιδιά μιμούνται τις συμπεριφορές των μεγάλων. Θα πρέπει επομένως από μικρή ηλικία να δώσουμε τη δυνατότητα στα παιδιά, ώστε η ηλεκτρονική ψυχαγωγία να είναι ένα μικρό μέρος της συνολικής ψυχαγωγίας, δηλαδή να παίρνουν ικανοποίηση και από άλλα πράγματα.
«Πίσω από όλες τις εξαρτήσεις
είναι ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη»
Ο κ. Σιώμος έκρουσε κώδωνα, γιατί μετά, όταν εγκατασταθεί ο εθισμός, αποδυναμωθούν οι επιδόσεις στο σχολείο, υπάρχει μια σχολική άρνηση, υπάρχει φτωχή κοινωνικότητα, ενδοοικογενειακές συγκρούσεις, οι γονείς οι Έλληνες δεν λειτουργούν προληπτικά όπως θα έπρεπε και έρχεται ένας έφηβος που κάνει αυτό το πράγμα 4-5 χρόνια, το έχει συνηθίσει και το θεωρεί κεκτημένο και δικαίωμά του, τότε θα είναι πάρα πολύ δύσκολο να τροποποιηθεί αυτή η συμπεριφορά και σίγουρα αποβαίνει σε βάρος του παιδιού και της οικογένειας.
Εκτός από τη συμπεριφορά, ο κ. Σιώμος τόνισε πίσω από όλες τις εξαρτήσεις είναι ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη, που εκκρίνεται από τον εγκέφαλο όταν ένα παιδί αλληλεπιδρά με μια συσκευή παίζοντας ένα παιχνίδι και υποχωρεί προοδευτικά όταν αποσύρεται. Όπως είπε, το παιδί ζητά ξανά τη συσκευή και για έναν επιπλέον βιολογικό λόγο και όχι μόνο συμπεριφορικό, ενώ τα παιδιά έρχονται σε επαφή πριν ακόμη μάθουν βασικές δεξιότητες όπως η γραφή και η ανάγνωση, που έρχονται μετά τα 6 έτη και ο εγκέφαλός του, έχει μάθει να παίρνει με άλλον τρόπο την πληροφορία.
Δεν φτάσαμε στην κορύφωση
Ο κ. Σιώμος τόνισε ότι ο εθισμός στο gaming και η αλληλεπίδραση στη νέα τεχνολογία, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν φτάσαμε στην κορύφωση του φαινομένου. Όπως είπε, η τεχνολογία δεν θα σταματήσει εδώ που είναι, έρχεται η τρισδιάστατη εκδοχή του διαδικτύου, θα είμαστε πολύ περισσότερο on line τα επόμενα χρόνια, θα κάνουμε εκεί όλες τις δραστηριότητές μας, οπότε στόχος είναι να εκπαιδεύσουμε τα νέα παιδιά στην ορθή χρήση της τεχνολογίας.
Ο παιδοψυχίατρος, είναι από τους ανθρώπους που οργάνωσαν το 2008 το πρώτο ειδικό ψυχιατρικό ιατρείο για τον εθισμό στο διαδίκτυο και συγκρίνοντας την εποχή εκείνη με το σήμερα, τόνισε ότι ο εθισμός δεν έφτασε στην κορύφωσή του και τα επόμενα 30-40 χρόνια θα απασχολεί όλο και περισσότερο.
«Αν μιλάμε για μια εξαρτητική συμπεριφορά, όπως λέγαμε για τα ναρκωτικά παλιότερα, τον αλκοολισμό ή το κάπνισμα, που έχει μειωθεί στις μικρές ηλικίες, η εξάρτηση από το διαδίκτυο και από το gaming ειδικότερα, έχει εκτοξευτεί και αυτή είναι η βασική εξάρτηση που πρέπει να εκπαιδεύεται ένας παιδοψυχίατρος για τις μικρές ηλικίες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
* Σημειώνεται ότι στοιχεία και αιτίες αυτής της πολύ σοβαρής ψυχικής νόσου, παρουσιάστηκαν στην πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα από την Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με την Περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.
** Ο κ. Σιώμος, είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος εξειδίκευσης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στην Κοινωνική Ψυχιατρική -Παιδοψυχιατρική. Υπήρξε υπεύθυνος σχεδιασμού και οργάνωσης του πρώτου Ειδικού Ψυχιατρικού Ιατρείου για τον Εθισμό στο Διαδίκτυο στην Ελλάδα, στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Κατέχει μεγάλη εμπειρία στη διάγνωση και θεραπεία της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, καθώς ανέλαβε τη διαχείριση πολυάριθμων κλινικών περιπτώσεων εθισμένων εφήβων.
