Όταν τον Ιανουάριο του 2001 ο 47χρονος Γεώργιος Μπούτος έλαβε την εντολή από τον Υπουργό Οικονομικών να ψάξει τα οικονομικά του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Ε.Ε.Κ.) περίμενε ότι η αποστολή του θα ήταν μια υπόθεση ρουτίνας καθώς οι δαπάνες του συγκεκριμένου οργανισμού ελέγχονταν προληπτικά από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ε.Σ.).
Λίγο γνώριζε ότι υπόθεση που έπαιρνε στα χέρια του θα απασχολούσε τον υπόλοιπο εργασιακό του βίο μέχρι τη συνταξιοδότηση του είκοσι χρόνια μετά.
Στην πορεία αυτών των είκοσι ετών ο Λαρισαίος επιθεωρητής συγκρούστηκε με το σύστημα της ποινικής και κυρίως της δημοσιονομικής δικαιοσύνης επιμένοντας κάθε φορά να καταλογιστούν οι ευθύνες στα άτομα όπως αυτές προέκυψαν μέσα από τον έλεγχο που πραγματοποίησε μαζί με τους συναδέλφους του.
Το πρόβλημα ωστόσο ήταν ότι τα άτομα που παρανόμως καρπώνονταν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν ήταν απλοί πολίτες αλλά στελέχη και συγγενείς του ίδιου του Ο.Ε.Ε.Κ του Ε.Σ. αλλά και της τότε πολιτικής εξουσίας.
Η ιστορία του εν τέλει, όπως την καταγράφει στα βιβλία του και θα έχει την ευκαιρία να την παρουσιάσει στο κοινό της Λάρισας την άλλη Πέμπτη, δεν είναι μόνο ένα οικονομικό σκάνδαλο αλλά η ιστορία διάβρωσης των θεσμών που αποτελούν τον πυλώνα της δημοκρατίας. Της δικαιοσύνης.
Από το Μακρυχώρι στην Αθήνα
Ο Γιώργος Μπούτος γεννήθηκε το 1954 στο Μακρυχώρι του Δήμου Τεμπών. Έφυγε από το χωριό του για να σπουδάσει οικονομικά στην Ανώτατη Βιομηχανική Σχολή και από το 1985 υπηρέτησε στο υπουργείο Οικονομικών. Διετέλεσε Οικονομικός Επιθεωρητής και από το 2011 μέχρι τα μέσα του 2021, όποτε και αποχώρησε λόγω συνταξιοδότησης, διετέλεσε Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Επεξεργασίας Νομοθετικών Πράξεων και Κανονιστικών Διοικητικών Πράξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Το 2001 όπως αναφέραμε ως υπάλληλος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αναλαμβάνει την υπόθεση της καριέρας του ερευνώντας τα οικονομικά του ΟΕΕΚ.
Ο οργανισμός αυτός ήταν νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) με βασικό σκοπό τη λειτουργία όλων των δημόσιων Ι.Ε.Κ. στην Ελλάδα. Η έρευνα που πραγματοποίησε για την περίοδο 1997-2002 αποκάλυψε ένα “όργιο” κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος.
Έξι εκατομμύρια ευρώ…δειγματοληπτικά
Ο κ. Μπούτος είναι χείμαρρος όταν μιλάει για την υπόθεση. Τα όσα βρήκε τότε μένουν ακόμα χαραγμένα στη μνήμη του. Ζητήσαμε να μας αναφέρει κάποια από τα τρανταχτά παραδείγματα που εντόπισε:
“Τις παράνομες δαπάνες θα τις χώριζα σε τρεις ενότητες. Μία είναι τα επιμορφωτικά σεμινάρια. Για τα επιμορφωτικά σεμινάρια που αφορούν το δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει ότι έπρεπε να τα κάνουν δωρεάν μέσω του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης. Οι συγκεκριμένοι λεβέντες εκεί πέρα το είδαν κάπως αλλιώς και προχωρούσαν σε αναθέσεις σε ιδιωτικές εταιρείες εκτός νομοθετικού πλαισίου και οι αναθέσεις έγιναν με απίστευτους όρους όπως ξενοδοχεία πρώτης κλάσης, η ύπαρξη μπαρ και επί του ζητήματος τίποτα. Τα σεμινάρια δεν έγιναν στην Αθήνα αλλά στην Πορταριά στο Λουτράκι σε μέρη δηλαδή για να περάσουν ωραία. Σε ένα από τα σεμινάρια διαπιστώσαμε ότι δόθηκε αποζημίωση μέχρι και 206 χιλιάδες δραχμές την ώρα. Εκείνη την περίοδο οι καθηγητές πανεπιστημίου που έκαναν μάθημα στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης αποζημιώνονταν με 12 χιλιάδες δραχμές την ώρα. Διανοείστε το χάσμα. Στο σεμινάριο στην Πορταριά διαπιστώσαμε ότι τρία μικρόφωνα πέτου τα χρέωσαν για την ενοικίαση μιας μέρας μισό εκατομμύριο δραχμές. Έστειλα email στην εταιρεία που τα εμπορεύεται και μου είπε ότι για να αγοράσεις και τα τρία κόστιζε κάπου 270 χιλιάδες.
Η δεύτερη ενότητα είναι οι προσλήψεις των ειδικών συμβούλων οι οποίες δεν ήταν νόμιμες και οι περισσότεροι δεν πάτησαν καν μέσα. Η τελευταία ενότητα αφορούσε τις αποζημιώσεις των εκπαιδευτών. Πήραμε ένα τυχαίο δείγμα 40 εκπαιδευτών και από αυτούς επιλέξαμε τους 20 που είχαν προκλητικά μεγάλο αριθμών ωρών διδασκαλίας. Βρήκαμε ότι και οι 20 ήταν συγγενικά πρόσωπα στελεχών του ΟΕΕΚ και στελεχών του ΕΣ και οι ώρες αποζημίωσης και απασχόλησης ήταν τρελές. Βρήκαμε τη σύζυγο τότε αντιπροέδρου του ΟΕΕΚ να κάνει απίστευτα μαθήματα. Άλλη σύμβουλος του προέδρου δίδασκε 17 μαθήματα διαφορετικών ειδικοτήτων ενώ τέλειωσε μόνο το εξατάξιο. Πως το κατάφερε αυτό; Είχαν βρει την πατέντα ότι προβλεπόταν και δυνατότητα χρησιμοποίησης και δεύτερου εκπαιδευτή αν ο αριθμός των καταρτιζόμενων ήταν μεγαλύτερος των 17 στα θεωρητικά και των 12 στα εργαστηριακά μαθήματα ενώ προβλεπόταν και τρίτος εκπαιδευτής αν τα τμήματα ήταν άνω των 24 καταρτιζόμενων. Οι περισσότεροι ήταν δεύτεροι και τρίτοι εκπαιδευτές. Καταπάτησαν τα πάντα. Προσλάμβάναν συγγενείς, φίλους και ότι βάλει ο νους σου και άφηναν απ’ έξω επιστήμονες”.
Όλη αυτή η σπατάλη αναφέρει ο κ. Μπούτος, υπολογίστηκε στα έξι εκατομμύρια ευρώ και το 2006 παρέδωσε την πορισματική έκθεση που ετοίμασε με ένα συνάδελφο του επιθεωρητή, στο ΕΣ το οποίο ανέλαβε εντωμεταξύ την αρμοδιότητα του καταλογισμού καθώς ήταν αυτό που έκανε τον προληπτικό έλεγχο.
Παιχνίδι με το σύστημα
Εκεί ξεκινάει αυτό που ο Γιώργος Μπούτος ονομάζει “παιχνίδι με το σύστημα” ή αλλιώς ένα ping pong μεταξύ του ίδιου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου καθώς κάθε φορά που το ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο τη χώρας παρέδιδε μια έκθεση κατασταλτικού ελέγχου ο Λαρισαίος επιθεωρητής εντόπιζε τα σφάλματα και τους ανάγκαζε στην ουσία να συντάξουν καινούργια. Κάτι που όπως ο ίδιος αναφέρει δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην ιστορία του ΕΣ.
“Το πρώτο πόρισμα λέει ότι από την πλειονότητα των περιπτώσεων δεν συντρέχει λόγος καταλογισμού. Αν προσέβαλλα την έκθεση για ουσιαστικούς λόγους δεν θα είχε καμία τύχη. Έκανε όμως αυτό το λεκτικό ολίσθημα ο συντάκτης και προσβάλλω την έκθεση και λέω “για την πλειονότητα δεν συντρέχει λόγος καταλογισμού. Που είναι η μειονότητα που συντρέχει λόγος καταλογισμού; ” Αναφορές επι αναφορών, ακυρώνεται η έκθεση και δίνεται εντολή να εκδοθεί δεύτερη έκθεση. Ωστόσο ο τότε πρόεδρος του ΕΣ Γεώργιος Σταύρος Κούρτης πριν καν γίνει αποδεκτή αυτή η “άθλια” έκθεση την στέλνει στην ποινική δικαιοσύνη και λειτουργεί αυτή η έκθεση αυτή ως τεκμήριο απαλλαγής”.
Να σημειώσουμε εδώ πως το 2003 μόλις ο κ. Μπούτος παρέδωσε την αρχική έκθεση στο Υπουργείο ο τότε υφυπουργός οικονομικών και νυν υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, διαβίβασε την έκθεση στις Εισαγγελικές Αρχές καθώς διαπιστώνονταν εκτός από δημοσιονομικές και ποινικές αξιόποινες πράξεις. Έτσι σε όλη αυτή την πορεία τρέχει παράλληλα και το δημοσιονομικό και το ποινικό σκέλος της υπόθεσης.
“Σ’ αυτό το σημείο θα πω το εξής. Αν έπρεπε να προηγηθεί μια δίκη για ένα αμιγώς δημοσιονομικό ζήτημα όπως ήταν αυτό, έπρεπε να προηγηθεί η δημοσιονομική δίκη από πλευράς ΕΣ έτσι ώστε χωρίς να το δεσμεύει, θα είχε το ποινικό δικαστήριο ένα πολύ ισχυρό πρόκριμα για να αξιολογήσει αν αυτά που εμείς γράφουμε είναι τεκμηριωμένα και επιβεβαιώνονται απ’ το καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο για τον έλεγχο νομιμότητας των δαπανών. Εδώ λοιπόν και όχι τυχαία γίνεται αντιστροφή. Προηγείται η ποινική δίκη και ακολουθεί η δημοσιονομική” αναφέρει ο κ. Μπούτος και προσθέτει για τη δεύτερη έκθεση: “βγαίνει λοιπόν η δεύτερη έκθεση και αφού αποτυγχάνει το πρώτο εφεύρημα πάμε σε δεύτερο. Η δεύτερη έκθεση με τον ίδιο πάλι επίτροπο συντάκτη ανακαλύπτει ένα άλλο ωραίο εφεύρημα. Λέει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η ποινική δίκη και πρέπει να αναμένουμε το πόρισμα της. Οι δυο δίκες καταρχάς είναι ανεξάρτητες, ποινική και δημοσιονομική. Είχε όλα τα ντοκουμέντα πλήρως τεκμηριωμένα με όλα τα δικαιολογητικά και μπορούσε άνετα να συντάξει έκθεση. Ξανά ο πρόεδρος του ΕΣ στέλνει και τη δεύτερη έκθεση στην ποινική δικαιοσύνη. Προσβάλω την δεύτερη έκθεση με επανειλημμένες αναφορές και μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα ακυρώνεται και η δεύτερη έκθεση. Τότε προς τιμήν του ο υφυπουργός παιδείας Ιωάννης Πανάρετος στέλνει επιστολή προς το ΕΣ και λέει κύριοι προχωρήστε στους καταλογισμούς”.
Η τρίτη λοιπόν έκθεση κατασταλτικού ελέγχου του ΕΣ δέκα περίπου χρόνια μετά την πρώτη έρευνα, με διαφορετικούς συντάκτες από τις δύο πρώτες επιβεβαίωσε τις πορισματικές εκθέσεις του στελεχών του υπουργείου Οικονομικών και κατέληξε σε πρόταση καταλογισμού των παράνομων αποζημιώσεων. Ο κ. Μπούτος όμως και εδώ διαπιστώνει παραλήψεις: “Η τρίτη έκθεση αποσιωπά πλήρως τις δαπάνες για τα σεμινάρια και αποσιωπά πλήρως τις περιπτώσεις εμπλεκομένων που ήταν στελέχη και σύζυγοι στελεχών του ΕΣ. Προσβάλλω και την τρίτη έκθεση και παράλληλα, έστω με αυτή την ελλιπή τεκμηρίωση, ζητάω εγγράφως από την τέταρτη ειδική ανακρίτρια να αναζητήσει την τρίτη έκθεση που επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα μας και που ο τότε πρόεδρος του ΕΣ Ιωάννης Καραβοκύρης ενώ γνωρίζει ότι έχουν σταλεί οι πρώτες εκθέσεις που τελικά ακυρώθηκαν, δεν στέλνει αυτή την έκθεση”.
Στη συνέχεια ακολουθεί τέταρτη έκθεση όπου και αυτή προσβάλλεται από τον κ. Μπούτο και πλέον έχουμε μπει στην πορεία για πέμπτη έκθεση. «Τώρα στο εύλογο ερώτημα αν έγινε η πέμπτη έκθεση θα σου απαντήσω ότι αφότου εγώ συνταξιοδοτήθηκα ηρέμησαν όλοι και φυσικά δεν πρόκειται να γίνει ποτέ πέμπτη έκθεση” αναφέρει ο κ. Μπούτος και στην ερώτηση αν η υπόθεση είκοσι και χρόνια μετά είναι ανοιχτή απαντά πως είναι “τυπικά ανοιχτή αλλά ουσιαστικά είναι σε τάφο πάρα πολύ βαθύ. Δεν πρόκειται να γίνει ποτέ η πέμπτη έκθεση”.
Καταποντισμός της δικαιοσύνης
Ο κ. Μπούτος μας αναφέρει στη συνέχεια την αντιμετώπιση της υπόθεσης από την ποινική δικαιοσύνη.
“Έρχεται το Συμβούλιο Εφετών. Έχει όλα τα τεκμήρια για τις παράνομες δαπάνες, 18 χαρτοκιβώτια τεράστια. Είμαι βέβαιος ότι δεν τα άνοιξαν καν. Η τεκμηρίωση είναι καταλυτική. Ότι δεν έχουν προσόντα, ότι δεν πέρασαν από τριμελή επιτροπή, ότι έκαναν ώρες που το 24ωρο δεν φτάνει. Η εισαγγελική πρόταση είναι καταπέλτης, να παραπεμφθούν για σειρά κακουργηματικών πράξεων 37 άτομα και έρχεται η απόφαση του Συμβουλίου Εφετών που χωρίς καμία αιτιολόγηση λέει ότι αυτοί που πήραν τις αποζημιώσεις τις πήραν με “καλή πίστη” και αυτοί που τις έδωσαν το έκαναν επίσης με “καλή πίστη”. Το ακρότατο που αναφέρει στο τέλος είναι ότι δεν ζημιώθηκε το δημόσιο γιατί αν δεν τα έπαιρναν αυτοί, δηλαδή οι “μαϊμού” εκπαιδευτές, θα τα έπαιρναν οι άλλοι, οι κανονικοί. Προσβάλλω το βούλευμα του Συμβουλίου. Το βούλευμα το προσβάλει και ο αρμόδιος εισαγγελέας τότε αλλά για να πέσει ένα βούλευμα πρέπει να έχει τυπικά ολισθήματα, δεν εξετάζεται η ουσία της υπόθεσης. Εκεί το Συμβούλιο ήταν πάρα πολύ προσεκτικό. Η αναίρεση που άσκησε ο εισαγγελέας δεν έγινε δεκτή γιατί δεν είχε τυπικά προβλήματα” αναφέρει ο κ. Μπούτος και προσθέτει ότι και ο επίτροπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που είχε το ρόλο της παράστασης πολιτικής αγωγής από την πλευρά του κράτους δεν είχε το απαιτούμενο υλικό.
“Τι παράσταση πολιτικής αγωγής να κάνει ένας άνθρωπος που δεν έχει ιδέα για την υπόθεση;” τονίζει ο κ. Μπούτος και έρχεται σ’ αυτό που για τον ίδιο αποτελεί την ουσία της υπόθεσης: “Αυτή η υπόθεση που τυπικά είναι μικρή, ουσιαστικά για μένα είναι σπουδαία για την τεκμηρίωση και την εμπλοκή όλων των πυλώνων της εξουσίας. Γιατί μιλάμε για συντεταγμένη εμπλοκή ποινικής δικαιοσύνης, δημοσιονομικής δικαιοσύνης, Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, συγκεκριμένων πολιτικών και συγκεκριμένων στελεχών της δημόσιας διοίκησης. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αξιολόγηση της δικαιοσύνης η χώρα μας έχει καταποντιστεί κάτω από χώρες της Αφρικής και της λατινικής Αμερικής”.
Ήττα για τους θεσμούς
Ο κ. Μπουτος, που παράλληλα του επιδικάστηκε ένα σεβαστό ποσό από τα αστικά δικαστήρια ως αποζημίωση για την ηθική βλάβη που του προκάλεσαν πρώην στελέχη του ΟΕΕΚ αναφέρει στο βιβλίο του πως απ’ όλη αυτή την υπόθεση, τελικά βγήκε ηττημένος.
Ρωτήσαμε τον πρώην επιθεωρητή κλείνοντας τη συνέντευξη γιατί το πιστεύει αυτό από τη στιγμή που ο ίδιος ανάγκασε το ΕΣ να μην “θάψει” την υπόθεση και να βγάλει δεύτερη και τρίτη και τέταρτη έκθεση επιβεβαιώνοντας έστω και ένα μέρος της έρευνας που έγινε πριν από 23 χρόνια.
“Εγώ θεωρώ ότι ηττήθηκα υπό την εξής έννοια. Σε προσωπικό επίπεδο η νίκη μου δεν ήταν ότι μου επιδικάστηκε η καταβολή χρηματικής αποζημίωσης. Η νίκη είναι η δήλωση που τους ανάγκασα να μου κάνουν ότι με υπολείπονται και ό,τι είπαν και έβγαλαν εις βάρος μου ήταν προϊόν πεπλανημένων αντιλήψεων. Όμως στην ουσία της υπόθεσης ήταν μια τεράστια ήττα όχι προσωπική. ‘Ήταν μια ήττα για τους θεσμούς”.
Ο κ. Μπούτος θα παρουσιάσει το βιβλίο του «ΜΙΚΡΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ» – Παραλειπόμενα του βιβλίου : «Το Ελεγκτικό Συνέδριο στο σύγχρονο δημοσιονομικό περιβάλλον» ή αλλιώς : Κατάπτωση χωρίς όρια” την άλλη Πέμπτη στο Αμφιθέατρο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Κτήριο Κατσίγρα).
Όπως μας λέει αφορμή για το δεύτερο βιβλίο ήταν η παρουσίαση ενός άλλου βιβλίου με τίτλο “Το Ελεγκτικό Συνέδριο το σύγχρονο δημοσιονομικό περιβάλλον”. Ο κ. Μπούτος αφιέρωσε δύο δεκαετίες μέσα στο πολυδαίδαλο σύστημα της ποινικής και δημοσιονομικής δικαιοσύνης και έχει δύο ακόμα λόγια να πει για αυτή τη δικαιοσύνη με τα ονοματεπώνυμα όλων των υπευθύνων για τη διολίσθηση της.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
