Οι υψηλές προσδοκίες της εργατικής τάξης του Βόλου ήταν στοιχείο της καθημερινότητας και η καταστολή περνούσε χωρίς να την ακουμπά, καθώς δεν αποθαρρυνόταν από τον κυνισμό των αστών και των γραφιάδων τους. «Χθες διάφοραι ομάδαι εργατών κατέκλυζον την οδό Δημητριάδος προ των γραφείων των συνδέσμων τους. Και οι εργάται εύθυμοι και καλοντυμένοι συνεζήτουν για τον εορτασμόν της εργατικής Πρωτομαγιάς, ήτις για πρώτην φοράν εις την Ελλάδαν θα εορτασθή κατά το νέον ημερολόγιον» (Ελευθερία, 18.4.1919).
Η ΓΣΕΕ από το ιδρυτικό της ακόμη συνέδριο είχε θεσπίσει ότι θα γιορτάζεται η Πρωτομαγιά με απεργία, ακολουθώντας το νέο ημερολόγιο για λόγους διεθνιστικής αλληλεγγύης. Την περίοδο που ετοιμάζεται ο εορτασμός στην Ελλάδα ισχύει ακόμη ο στρατιωτικός νόμος, η κυβέρνηση Βενιζέλου συμμετέχει με στρατεύματα στη διεθνή επέμβαση για κατάπνιξη της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Ρωσία, ενώ διεξάγονται συνομιλίες για τη συνθήκη τερματισμού του Α Παγκοσμίου Πολέμου στο Παρίσι. Η Ελλάδα ετοιμάζεται για τη μικρασιατική εκστρατεία και εκείνες τις μέρες παίρνει το «πράσινο φως» για την απόβαση στη Σμύρνη (Μάιος 1919).
Από τη μια, η φιλελεύθερη εθνικοφροσύνη ως κυρίαρχη ιδεολογία του βενιζελικού κράτους και, από την άλλη, ο αυταρχισμός και η καταστολή όπως καταγράφεται και στην ανακοίνωση του στρατιωτικού διοικητή Βόλου, υποστράτηγου Μαστραπά, που απαγορεύει «την οποιαδήποτε συγκέντρωση σωματείων εντός της πόλεως ενόψει της Πρωτομαγιάς και μόνον στην πλατεία Γεωργίου του Α΄», ενώ «…οι ομιλίες να μην έχουν καμίαν αναφορά κατά του καθεστώτος, απαγορεύει τη χρήση ερυθρών και μελανών σημαιών και μετά τη συγκέντρωση μπορούν οι συμμετέχοντες να πάνε στην εξοχή για διασκέδαση, αλλά όταν επιστρέψουν να μη γίνει αυτό ομαδικά … αλλά κατά μόνας. Ο κάθε παραβάτης θα συλληφθή και θα παραπεμφθή εις το Στρατοδικείον και η οποιαδήποτε αταξία θα κατασταλή» (Ελευθερία, 15.4.1919).
Η πρώτη Πρωτομαγιάτικη εργατική συγκέντρωση του Βόλου που πραγματοποιείται από κοινού από την Πανεργατική Ένωση και το ΣΕΚΕ (τμήμα Βόλου) : «Διά πρώτην φοράν εν Ελλάδι και συνεπώς εν τη πόλει μας η χθεσινή ημέρα (1η Μαϊου) κατά το νέον ημερολόγιον έλαβε τον χαρακτήρα ημέρας εργατικής εμφανίσεως και εορτασμού κατά αλλαχού κρατούντα, θεωρηθείσα και ενταύθα ως διεθνής εργατική εορτή. Ούτω εσημειώθη χθές μία εξαιρετική κίνησις εργατών και εξ άλλων από τα ληφθέντα στρατιωτικά μέτρα, τα οποία εξ υπερβολικής πρόνοιας υπέρ της τάξεως ήσαν πραγματικά ασυνήθη. Η εργατική κίνησις ήρχισε από της 8ης πρωίνής. Οι μετέχοντες του εορτασμού εργάται και ήσαν τούτοι οι ανήκοντες στα σωματεία της Πανεργατικής ενώσεως διακόψαντες από της προηγουμένης εσπέρας τας εργασίας των, ήρχισαν να συγκεντρώνονται εις την πλατείαν Γεωργίου του Α’ (ανατολικώς του Ακταίου). Οι εργάται ούτοι έφερον ερυθρά άνθη και ερυθρά σήματα εις τας κομβιόχους των. Την 9ην πρωίνήν αι διοικήσεις των σωματείων της Πανεργατικής εις φάλαγγα κατά τετράδας με το ερυθρόν λάβαρον της Πανεργατικής ενώσεως και προχωρημένης της Χορωδίας της Σοσιαλιστικής νεολαίας ήτις έψαλλε καθ’ οδόν εργατικά άσματα, διηυθύνθηκαν διά της οδού Δημητριάδος εις την ανωτέρω πλατείαν όπου ανέμενον συγκεντρωμένοι αι άλλοι εργάται, οίτινες εις την εμφάνισιν της ερυθράς σημαίας ήρχισαν να χειροκρατούν και να ζητωκραυγάζουν υπέρ του αγώνος των εργατών. Όταν έφθασαν αι διοικήσεις των σωματείων της Πανεργατικής όλοι αποτέλεσαν μίαν επιβλητικήν μάζαν εις το μέσον της οποίας είχε τοποθετηθεί τραπέζι διά να χρησιμοποιήσει ως βήμα δι’ εκείνους που θα ωμίλουν. Ο σιγαροποιός Σταυράκης φέρων κόκκινον περιβραχιόνιον επί της τηρήσεως του προγράμματος και ούτος έλαβε τον λόγον. Εκεί εις την πλατείαν αφού εψάλη υπό της Χορωδίας ο Διεθνής εργατικός ύμνος ο εμπορούπάλληλος Νικολάου ανέφερε εις τους εργάτας την ιστορίαν της εργατικής Πρωτομαγιάς καθιερωθείσης ως γνωστόν από απεργίαν εργατών εις την Αμερικήν το 1850 την 1η Μαίου εξ αλληλεγγύης προς άλλους απεργούς. Κατόπιν ο υποδηματεργάτης Γεωργίου απήγγειλε το ποίημα αφιερωμένον εις την εργατικήν πρωτομαγιάν και μετά τούτο ο αντιπρόσωπος του Σοσιαλιστικού κόμματος Δημητράτος ωμίλησεν επί της σημερινής θέσεως του εργατικού κόσμου…Ο λόγος του Δημητράτου έληξε με ζητωκραυγές υπέρ της εργατικής τάξεως και της καθιερώσεως του οκταώρου. Κατόπιν ανεγνώσθη το ψήφισμα το οποίο είναι το αυτό εις όλας τα πόλεις. Μετά τούτο η εργατική εκείνη μάζα συνταχθείσα κατά τετράδας προχώρησε με επικεφαλής την χορωδίαν και την ερυθράν σημαίαν της Πανεργατικής και κάμψασα στην οδό Βλαχάβα διευθύνθη εν επιβλητική πάντοτε παρελάσει προς το εξοχικόν κήπον Τσιμπούκι. Η διοίκησις της Πανεργατικής εξέφρασε μόνον παράπονα διά τα ληφθέντα στρατιωτικά μέτρα. Επίσης παρεπονέθη διότι χωροφύλακες ανήλθον εις το κατάστημα της Πανεργατικής και αφήρεσαν εικόνα του Μάρξ και επιγραφάς τας οποίας ηύρον εις την εξωτερικήν πρόσοψιν των γραφείων. Τα μετεσχόντα σωματεία ήταν : Σιδηροδρομικών εν μέρει, Μηχανοσιδηρουργών, Σιγαροποιών, «Αλλληλεγγύη», Ηλεκτροτεχνιτών εν μέρει, Υποδηματεργατών, Ραπτεργατών, Μυλεργατών εν μέρει, Ξυλεργατών, Καφεϋπαλλήλων εν μέρει, Στιβαδόρων καπνού, Παγκαπνεργατικού.…».(Ταχυδρόμος 19 Απριλίου 1919).
Το 1941…
Την ώρα που ο λαός και η χώρα έμπαινε στο σκοτεινό τούνελ της Κατοχής από τις ναζιστικές δυνάμεις και ενώ κάποιοι λούφαζαν ή ετοίμαζαν τα νέα σχέδιά τους για επιχειρηματικές συνεργασίες με τους κατακτητές, οι ταξικοί συνδικαλιστές όσοι δεν είχαν συλληφθεί από το δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, αγρυπνούσαν….
“… 1 του Μάη 1941 σε σύσκεψη αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε κίνημα με σκοπούς… επειδή τα χρήματα θα χάναν την αξία τους να μας πληρώνουν και με τρόφιμα. Για τον σκοπό αυτό θα δημιουργούσαμε μία επιτροπή από αντιπροσώπους των εργατών, των υπαλλήλων και της διεύθυνσης φυσικά. Για να γινόταν αυτό χρειαζόταν οργάνωση. Γι αυτό φτιάσαμε μια επιτροπή εργοστασιακή. Παράλληλα ήρθαμε σε επαφή με τους εργάτες που αποτελούσαν την διοίκηση του σωματείου Κλωστοϋφαντουργών και ιδιαίτερα με τον γραμματέα Ιωσήφ Παπαδόπουλο και ζητήσαμε την συνεργασία του για το πέρασμα της διοίκησης στα χέρια τα δικά μας. Πράγματι πήραμε στα χέρια τα δικά μας την διοίκηση και αντί του Βέκα, πρόεδρος ανέλαβα εγώ, αντιπρόεδρος ο Σπινάσης, γραμματέας ο Παπαδόπουλος και ταμίας κάποιος Σκοτινιώτης. Παράλληλα, βάλαμε και στο εργοστάσιο του Παπαγεωργίου το ίδιο. Έτσι με τις επιτροπές και στάσεις εργασίας διεκδικήσαμε το ημερομίσθιο σε είδος… Ξέραμε ότι αυτά που ζητούσαμε έπρεπε να πάρει μορφή Βολιώτιη (εννοεί πιθανόν παμβολιώτικη), γι’ αυτό αρχίσαμε έναν αγώνα. Κλιμάκια από την μία φτιάχναμε εργοστασιακές επιτροπές, από την άλλη παίρναμε τα σωματεία με κινητοποίηση ή με δήλωση φιλίας προς την κίνησή μας. Έτσι είχαμε δηλώσεις συνεργασίας με τις Σιδηροβιομηχανίες, Οινόπνευμα, Τσαλαπάτα, Τσιμέντα…”. (χειρόγραφες αναμνήσεις Δημήτρη Χασάπη).
Σήμερα το 2021
135 χρόνια μετά την αιματοβαμμένη Πρωτομαγιά του Σικάγο για το 8ωρο και 101 χρόνια μετά την καθιέρωση με νόμο του 8ωρου στην Ελλάδα, μια κατάκτηση που για να κατοχυρωθεί χρειάστηκαν ποτάμια αίματος και σκληροί αγώνες, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να το καταργήσει. Να φέρει νόμο για την επιβολή της 10ωρης εργασίας και την κατάργηση αμοιβής των υπερωριών, ρυθμίσεις για τη διεύρυνση της «ευελιξίας». Η κατάργηση του 8ωρου, των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, της Κυριακής αργίας για περισσότερους κλάδους καθώς και βασικών συνδικαλιστικών δικαιωμάτων αποτελεί κορυφαίο χτύπημα στα δικαιώματά και στον ίδιο το σκοπό της ύπαρξης και της δράσης των συνδικάτων.
Ο κυνισμός της κυβέρνησης, επιχειρηματικών ομίλων και εργατοπατέρων βέβαια έρχεται με τη μάσκα του «προοδευτικού» και του «σύγχρονου». Η απογείωση της «ευελιξίας» και το χτύπημα του σταθερού ημερήσιου χρόνου δουλειάς εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης της επιστήμης και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και όχι ως στρατηγική του κεφαλαίου, που γίνεται για να μεγιστοποιηθούν η ανταγωνιστικότητα και τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων. Γιατί στα χέρια των καπιταλιστών, αντί η ανάπτυξη της γνώσης και της επιστήμης να γίνονται εργαλεία απελευθέρωσης των εργαζομένων και μείωσης του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, γίνονται οι αλυσίδες για τη διεύρυνση της σύγχρονης σκλαβιάς, για την ένταση της εκμετάλλευσης, την κοινωνική απομόνωση.
Ραντεβού λοιπόν αυτή τη χρονιά στις 6 του Μάη, στις συγκεντρώσεις του ταξικού εργατικού κινήματος σε όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα εδώ στο Βόλο.
