«Να στηριχθούμε στα δικά μας πόδια, στις δικές μας δυνάμεις». Πόσες και πόσες φορές δεν το έχουμε συζητήσει μεταξύ μας, στις παρέες μας, ως ευχή για τον τόπο μας, την χώρα μας – αλλά και με παράπονο γιατί δεν έχει γίνει ως τώρα.
Όμως, αν θέλουμε ένα καλύτερο μέλλον για κάθε ελληνικό νοικοκυριό, στη Μαγνήσια και σε κάθε γωνία της χώρας, ο χρόνος των διαπιστώσεων και της αναβλητικότητας πρέπει να τελειώσει. Η στρατηγική της αυτονομίας πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Ό,τι δεν κάναμε μέχρι σήμερα, πρέπει να αρχίσει να γίνεται τώρα, άμεσα, σε όλα τα επίπεδα. Δεν είναι ευχή, δεν είναι μεγάλα λόγια, είναι ανάγκη. Ή θα αξιοποιήσουμε σωστά, συλλογικά και συστηματικά ό,τι καλύτερο έχουμε σε φυσικούς πόρους, ανθρώπους, περιβάλλον, ιστορία και πολιτισμό ή θα αφήσουμε τη χώρα έρμαιο στο ανεξέλεγκτο σφυροκόπημα των διεθνών εξελίξεων.
Πολλές φορές εξωτερικοί παράγοντες σε αναγκάζουν να πράξεις το αυτονόητο που αδυνατείς να δεις ή να κάνεις μόνος σου.
Δείτε πώς η εγκληματική ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ξαναέβαλε βίαια πάνω στο τραπέζι την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκτήσει βάθος και κοινή γραμμή ως προς την εξωτερική της πολιτική και επιχειρησιακή επάρκεια σε θέματα άμυνας.
Δείτε πώς σε λίγες μέρες ανατράπηκαν βαθιά ριζωμένες βεβαιότητες και όλη η Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, αναζητεί νέο ενεργειακό μείγμα για την κάλυψη των αναγκών της ώστε να απεξαρτηθεί από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Γιατί όποιο και να είναι το τελικό αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής, η ρήξη στην όποια εμπιστοσύνη υφίστατο στις σχέσεις ηγεσιών Ρωσίας και Δύσης είναι ήδη δεδομένη, σχεδόν ολοκληρωτική και θα έχει διάρκεια. Ποιος σώφρων ευρωπαίος ηγέτης θα δεχθεί να συνεχιστεί η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας του από τη Ρωσία μετά από όσα γίνονται;
Τόσο σε ανώτατο ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο η στρατηγική αναζήτησης της αυτονομίας βρίσκεται πλέον στον πυρήνα των πολιτικών αναζητήσεων. Ορίζεται ως η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση ιδίων δυνατοτήτων με στόχο την καλύτερη δυνατή θέση στην πραγματικότητα της διεθνούς αλληλεξάρτησης και δεν έχει ουδεμία σχέση φυσικά με αναδίπλωση, απομονωτισμό ή περιχαράκωση.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η πορεία προς την χρεοκοπία την περίοδο 2004-2009 και η συνακόλουθη οικονομική κρίση που μας γονάτισε όλους έπρεπε να είχαν λειτουργήσει ως καμπανάκι οριστικής αφύπνισης πως δεν πάμε πουθενά πλέον με ένα μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται περισσότερο στην εισαγόμενη ροή πλούτου και πόρων, παρά στην εγχώρια παραγωγή τους. Αυτό, με εξαίρεση σειρά πραγματικών μεταρρυθμίσεων που ακόμα μνημονεύονται την περίοδο 2009-2011, δεν έγινε.
Ό,τι δεν κάναμε παρά το οικονομικό τσουνάμι που βιώσαμε, έρχονται τώρα να μας το επιβάλλουν οι διεθνείς εξελίξεις. Είναι τώρα η ώρα να περιοριστεί δραστικά η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας και να μπει τέλος στην αναπτυξιακή της εξάρτηση από εξωγενείς πόρους που αιμοδοτούν ένα σύστημα το οποίο υπηρετεί λίγους. Είναι τώρα η ώρα για να γίνει η επένδυση στην παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο και τον άνεμο υπόθεση κάθε νοικοκυριού, κάθε δήμου και τοπικής κοινωνίας, κάθε εταιρείας – με στόχο την ενεργειακή αυτονομία της χώρας αλλά και κάθε ελληνικής οικογένειας. Είναι τώρα η ώρα για επεξεργασία και εφαρμογή αναπτυξιακού masterplan για κάθε νομό και περιφέρεια της χώρας που θα πυροδοτήσει κάθε της αναπτυξιακό της κύτταρο, όπου κι αν βρίσκεται.
Για να σταθεί η χώρα στα δικά της πόδια, πρέπει το ίδιο να κάνει κάθε γωνιά της. Και αυτά που χρειαζόμαστε τα έχουμε ήδη στα χέρια μας. Η Μαγνησία για παράδειγμα ευλογήθηκε να διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια στον κόσμο, ένα από τα ομορφότερα και ιστορικότερα βουνά στην υφήλιο, παρακείμενα νησιά-θησαυρούς, ατελείωτες παραλίες και άμεση πρόσβαση σε ό,τι ποιοτικότερο παράγει η ελληνική γη. Ευτύχησε να εργαστούν για αυτήν πολιτικά στελέχη, από το ΠΑΣΟΚ που είχε το όραμα και τη γνώση του τι σημαίνει αποκέντρωση αλλά και άλλους πολιτικούς χώρους, που πολλαπλασίασαν τις δυνατότητές της με πραγματικά μεγάλα έργα και πρωτοβουλίες όπως το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η ανασύσταση της λίμνης Κάρλας, το πολιτικό αεροδρόμιο της Αγχιάλου, οι επεκτάσεις του λιμανιού του Βόλου και η γεωμετρική αύξηση του ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων μετά την απελευθέρωση του cabotage, το Πανθεσσαλικό Στάδιο, η εισαγωγή και επέκταση του βιολογικού καθαρισμού κ.α.
Χρειάζονται περεταίρω έργα ανάπτυξης; Φυσικά. Όμως, αυτό που μας λείπει πρώτα από όλα είναι ένα συνεκτικό masterplan που θα ενώνει όλα τα επιμέρους θετικά στην εξυπηρέτηση του βασικού στόχου: τον μεγαλύτερο βαθμό αυτονομίας κάθε νοικοκυριού της Μαγνησίας και όλου του νομού με αξιοποίηση κάθε δικής μας δυνατότητας για ανάπτυξη.
Όπως όλα τα πολιτικά σχέδια, όλα ξεκινούν από την κορυφή: χρειάζεται πολιτική ηγεσία που αντιλαμβάνεται τις διεθνείς εξελίξεις και να καταλαβαίνει πως αν δεν αλλάξουμε, κινδυνεύουμε. Αν δεν σταθούμε στα δικά μας πόδια, θα είμαστε πάντα ετοιμόρροποι. Πως ο βασικότερος παράγοντας ισχύος της χώρας μας βρίσκεται στο εσωτερικό της, σε κάθε άνθρωπό της. Και ότι ο υψηλός βαθμός αυτονομίας της χώρας περνά μέσα από την αυτονομία σε κάθε της γεωγραφική ενότητα, όχι μόνο στο κέντρο και ελάχιστες ακόμα περιοχές της χώρας – και προϋποθέτει τη συμμετοχή κάθε Έλληνα και Ελληνίδας, όχι των ίδιων και ίδιων λίγων.
*Ο Γιώργος Πετρουλάκης είναι διεθνολόγος, πρώην Γ.Γ. Επικοινωνίας και Ενημέρωσης
