Για την κατάθλιψη των γιορτών μίλησε η κ. Πηνελόπη Αβαγιανού Διδάκτωρ Εξελικτικής Ψυχολογίας και κλινική ψυχολόγος στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή, ένα συναίσθημα που κατακλύζει πολλούς ενήλικες. Μάλιστα αυτό το αρνητικό συναίσθημα έχει οδηγήσει και σε αρκετές απόπειρες αυτοκτονίας, κυρίως σε ανθρώπους που έχουν ήδη υπόβαθρο κατάθλιψης το οποίο επιβαρύνεται την περίοδο των εορτών.
Σύμφωνα με την κ. Αβαγιανού, οι γιορτές γενικά, αλλά πολύ περισσότερο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς από την παιδική μας ηλικία είναι συνδυασμένες με διακοπές, παιχνίδια, στόλισμα σπιτιού, με οικογενειακές συναθροίσεις, φαγητά και γενικά μια εορταστική και χαρούμενη ατμόσφαιρα που συνοδεύεται πάντα από θετικές προσδοκίες.
Ουσιαστικά, σημείωσε η ίδια, , σημείωσε η ίδια, στην παιδική ηλικία αυτή η ατμόσφαιρα δεν επιβαρύνεται συχνά από κάποιες αρνητικές σκέψεις, δεν υπάρχουν επαγγελματικές και οικονομικές δυσκολίες οπότε αυτό δημιουργεί και έναν αυτοματισμό θετικών προσδοκιών.
«Με την ενηλικίωση και ακόμη περισσότερο με το γήρας, παρεισφρέουν αντικειμενικές δυσκολίες της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα να γκρεμίζονται με κάποιο τρόπο αυτές οι θετικές προσδοκίες και κάπως έτσι έρχονται τα συναισθήματα της απογοήτευσης, της θλίψης, αυτό που εμείς οι ειδικοί της ψυχικής υγείας ονομάζουμε καταθλιπτική διάθεση των γιορτών», εξήγησε η κλινική ψυχολόγος.
Τρόποι διαχείρισης της κατάθλιψης των εορτών
Όπως εξήγησε η κ. Αβαγιανού, υπάρχουν τρόποι διαχείρισης αυτού του αρνητικού συναισθήματος και εστίασε σε δύο βασικούς.
«Ο πρώτος είναι να κάνουμε κατ’ αρχήν αυτό που μας ευχαριστεί κατά τη διάρκεια των γιορτών κι όχι μόνο αυτό που πρέπει. Πολλοί άνθρωποι ζορίζονται ότι πρέπει να μαζευτούν σε ένα οικογενειακό τραπέζι, πρέπει να βγούμε να διασκεδάσουμε, πρέπει, πρέπει. Θα έλεγα ότι πρέπει να κάνουμε αυτό που κάθε φορά έχουμε ανάγκη ψυχικά και σωματικά. Να βγάλουμε τα πρέπει και να ακούσουμε τις ανάγκες μας και των δικών μας ανθρώπων.
Επίσης κάτι πολύ σημαντικό είναι να εστιάσουμε στο τι έχουμε. Οι άνθρωποι εστιάζουμε συνήθως στο τι δεν έχουμε. Θα πρέπει να εστιάσουμε ότι έχουμε την υγεία μας, ο ένας τον άλλο, αυτό απομακρύνει τις αρνητικές σκέψεις και δημιουργούμε στον εαυτό μας μια καλύτερη συνθήκη και πιο πραγματική», επεσήμανε η ίδια.
Αναφερόμενη στη μοναξιά ορισμένων ανθρώπων η κ. Αβαγιανού σημείωσε ότι είναι όντως πολύ δύσκολο να περνά κάποιος μόνος του τις γιορτές και ευχήθηκε να μην υπάρχει κανένας άνθρωπος μόνος. Ωστόσο, ανέφερε ότι κι εκεί χρειάζεται να καταβάλει κάποιος προσπάθεια.
«Κάποιοι μπορεί να έχουν επιλέξει τη μοναχικότητα, να μην αποδέχονται προσκλήσεις από το οικογενειακό περιβάλλον, από φίλους. Συμβουλεύω να μην κλείνονται και να αποδέχονται, να αφήνουν τους άλλους να τους βοηθήσουν και να τους συμπεριλάβουν ακόμη και στη δική τους οικογένεια γιατί ευτυχία αισθανόμαστε από αυτό που δίνουμε κι όχι από αυτό που παίρνουμε τελικά. Θα έλεγα στους ανθρώπους που είναι μόνοι ή αισθάνονται έτσι να επιτρέψουν στους γύρω τους, στο ευρύτερο υποστηρικτικό τους περιβάλλον να τους φροντίσουν», είπε χαρακτηριστικά.
Τα δύο είδη κατάθλιψης και οι αυτοκτονικές τάσεις
Η κ. Αβαγιανού ανέφερε ότι υπάρχουν δύο είδη κατάθλιψης στις γιορτές. Το ένα αφορά σε ανθρώπους που είναι επί της ουσίας καταθλιπτικοί εν γένει, προϋπάρχει δηλαδή η κατάθλιψη, απλά την περίοδο των γιορτών υπάρχει μία σημαντική ψυχική επιβάρυνση και γι’ αυτό και την περίοδο των γιορτών υπάρχει αύξηση ακόμη και σε απόπειρες αυτοκτονίας. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και το είδος των ανθρώπων που αυτή την περίοδο περνούν μία εποχιακή κατάθλιψη.
«Δεν υπάρχει κάποια έρευνα που να έχω υπόψη, εμπειρικά και κλινικά όμως τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα στην covid εποχή η εποχιακή κατάθλιψη έχει αυξηθεί πάρα πολύ ειδικά αν σκεφτούμε ότι τα τελευταία χρόνια ούτως η άλλως οδηγηθήκαμε στη μοναχικότητα και κυρίως οι μεγάλοι άνθρωποι, που αποκλείστηκαν από το να κάνουν Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά με τα εγγόνια τους. Εκεί επιβαρύνθηκε η όλη κατάσταση πολλαπλάσια και είχαμε και αρκετές απώλειες ανθρώπων, οπότε στις γιορτές όταν υπάρχει και μια πρόσφατη απώλεια υπάρχει το σύνδρομο της άδειας καρέκλας που θα μαζευτούν γύρω από το τραπέζι και θα λείπει κάποιος», κατέληξε η έμπειρη κλινική ψυχολόγος.
